Teorik Bale

1.Yıl yapılacaklar hareketler vücudun çeşitli kısımları içindir. En önemlileri bacakların dışa dönük olması ve doğru pozisyonlardır. Zıplamalar ve parmak ucu çok az olup, tempo yavaştır. Bu yıl boyunca aynı ayarda tutulur.

Başlangıçta öğrenciler bara dönük olarak ve iki el ile bara tutunarak çalışırlar. Hareketler bu durumda öğretilir: Battement Tendu Jeté, Fondu, Soutenu, Relevé, Lent, Developpe, Battement Jeté. Hareketin öne yapılan varyasyonu bara yüz dönük olarak öğretilmez. Daha sonra bu hareketler tek elle bara tutunarak yapılır ve öne de tek el barda iken öğretilir.

BARDAKİ DURUŞ (Yüz bara dönük):

İki el de omuz genişliğinde, baş parmak ve diğer parmakları yan yana olacak şekilde bara koyulmalı, eller barda iken bara ağırlığını verme ve asılma olmamalı. Bar ile öğrenci arasında kolun alt kısmı kadar mesafe olmalıdır, ne daha yakın ne daha uzak. Kolun üst kısmı vücuda paralel olarak dikey aşağıya inmelidir. Alt kol ile üst kol arası doksan derece yapmalıdır. Omuzlar ve kalça bara paralel olarak düzgün durmalıdır. Sırt düz tutulup, omuzlar yandan aşağıya doğru çekilmelidir. Baş düz ve karşıya bakmalıdır.

BARIN YANINDAKİ DURUŞ (Tek el ile bara tutunma):

Bir eli hafifçe bara koyun, baş parmak, barın altında, diğer parmaklar barın üstünde ve yan yana olmalıdır. Üst kol dikey olarak vücudun yanına da olup, alt kol ise meyilli olarak öne uzatılır. Omuzlar ve kalça tam düz öne bakar. Sırt ve omuzlar yandan aşağıya çekilir. Baş düz olarak karşıya bakmalıdır.

1. AYAK POZİSYONLARI (I, II, III, IV ve V. pozisyonlar):

Bütün pozisyonlarda bacaklar düz ve dizler gergin olmalıdır. Bacaklar, kalçadan 180 derece dışa döndürülmelidir, dizlerden ya da ayak bileklerinden döndürülmediğine emin olmak gerekir. Öğrencilerin ağırlıklarını aynı derecede iki bacak üstüne vermelerine dikkat edilmeli, vücut ağırlığı topuklardan ayağın dış tarafına oradan da baş parmağa taşınmalıdır. Ayağın iç kısmı yere değmemelidir. Sırt dik ve düz olmalı, göğüs kafesi öne verilmemelidir. Omuzlar yanda ve aşağıda olmalıdır. Bir pozisyondan diğerine geçiş ayağı yere sürterek ve ağırlık hareketsiz bacağa verilerek yapılır. Geçiş tamamlandığında ağırlık tekrar iki bacak üzerine alınmalıdır. Pozisyonlardan diğer pozisyonlara geçişte ayak gergin olmalı sadece baş parmak yere dokunmalıdır.

2. DEMİ PLİÉ: (I, II, V, ve IV. pozisyonlarda yapılır)

Demi Plié yapılırken dizler yana kırılarak açıldığından alt baldırla üst baldır arası takriben 90 derece olmalıdır, hareket boyunca topuklar yerden kaldırılmaz.

Demi Plié egzersizi iki adımdan oluşur:

Dizlerin önce kırılması daha sonra tekrar gerilmesi. Demi Plié, her zaman akıcı ve duraksamadan yapılmalıdır. Dizlerin kırıldığı en aşağı noktaya gelindiğinde beklemeden yukarı çıkış başlamalıdır. Önemli olan dizin bükülüş esnasından, 180 derece dışarı açık olan ayaklarla aynı hizada olmasıdır. Dizler, ayakların hizasında dışa açılmamış ise ayaklara vücut ağırlığı altında avantajsız olarak yüklenilmiş olacaktır. Bu hatalı yükleniş öğrencinin bale tekniğini bozar ve estetik olarak da güzel görünmez. Gergin bacak duruşunda ise vücut ağırlığı topuklardan ayağın dış tarafı ile baş parmağa iletilir. Ayakların iç kısmı yere değmemelidir. Demi Plié’de sırt ve kalça düz ve paralel tutulmalıdır, az bile olsa vücut ağırlığını aşağı bırakmak çalışmayı bozar.

3. BATTEMENT TENDU

     a. I. pozisyonda öne, yana ve arkaya :

Battement tendu yaparken ayak ucu yerden ayrılmaz. Bu arada kuvvetlice aşağıya gerilmiştir ve bacak tam gergindir.

Battement Tendu iki adımdan oluşur.

Ayağın dışarıya sürterek öne, yana ve arkaya açılışı ve ayağın geriye kapalı pozisyona getirilmesi. Ayağın tabandan parmak ucuna ve parmak ucundan tabana geçişi yere sürterek, kuvvetli ve devamlı olmalıdır. Bu sürtmenin her iki adımda da ayağın dış kısmından yapılmasına dikkat edilmelidir. Battement Tendu’de bacak kalça boşluğundan 180 derece, bir açıyla dışarıya döndürülmeli, bacak tam düz ve gergin olmalıdır. Bacağın açılmasında da kapanmasında da dizin kırılmaması gerekir. Hareketi yapan bacağın üzerine ağırlık binmemelidir. Ağırlık hareket etmeyen bacağın üzerinde olmalıdır. Kalça hareket boyunca sabit tutulmalıdır. Hareket boyunca, bütün yönlerde (ön, yan, arka) topuklar hayali düz bir çizgiyi takip etmeli, çizginin dışına çıkmamalıdır. Bu hareket V. pozisyondan yapılan Battement Tendu hareketi için hazırlık çalışmasıdır.

     b. V. pozisyonda öne, yana, arkaya:

Ön ve arkaya yapılışta sürterek çalışan ayağın baş parmak ucu ile üstünde durulan ayağın topuk arkası ile aynı çizgidedir. Yana yaparken topuklar aynı hizada olurlar.

     c. Demi plié ile V. pozisyonda öne, yana, arkaya:

Çeşitli şekillerde uygulanarak çalışılan bu hareket temel olarak ortada ve kollar yanda II. pozisyonda tutularak yapılır. Battement tendu, plié ile yeterince akıcı olarak çalışıldıktan sonra başlangıçtaki açışta yapılan demi plié biraz derin olarak yapılır. Pozisyona kapatırken serbest bacağın topuğu mümkün olduğu kadar çabuk yere değmelidir.

4. BATTEMENT TENDU JETÉ

     a. I. ve V. pozisyonlarda:

Battement Tendu Jeté’de çalışan bacak ani, keskin ve hızlı bir şekilde 45 derecede havaya açılır ve orada tutulur, aşağı yukarı oynatılmaz. Dikkat edilmesi gereken bir durum da Battement tendu jeté’de duran bacağın, kalçanın, vücudun üst kısmının ve kolların durduğu yerden oynatmaması gerektiğidir. Tam doğru yönde (bilhassa yana ve arkaya) birtakım zorluklar çıkabilir: Yana yaparken bacak hafif öne effacé yönüne kayabilir, arkaya yaparken de arkadaki effacé ye kayabilir. Ayrıca dışarıya dönük duruşunu kaybedebilir. Öne yaparken topuğun iç kısmı yukarıya, yana yaparken öne, arkaya yaparken aşağıya çevrilmiş olmalıdır. Battement tendu jeté, ayağın yerden kalktığı ilk harekettir, bu yüzden büyük dikkat ister. Öğrenciler bu çalışmada öne, yana, arkaya kaldırılan bacağı daima kontrol etmelidirler.

b. Demi Plié ile:

Battement Tendu Demi Plié, Battement Tendu Jeté Demi Plié ile aynı kuralarla yapılır. Dışarı sürülerek yukarı fırlatılan bacak kuvvetli ve çabuk, pozisyonla akıcı ve aynı ayarda olmalıdır.

5. ROND DE JAMBE PAR TERRE

Bu hareket kalça ekleminden yapılan bir daire hareketidir. Bu dairenin neticesi hareket eden serbest bacak yerde bir yarım daire çizer.

EN DEHORS: İçten dışa anlamındadır. Arkadan öne doğru bir çizgi ve önden arkaya yarım bir daire çizer.

EN DEDANS: Dıştan içe anlamındadır ve En dehors’un tam tersidir. Önden arkaya düz çizgi ve arkadan öne yarım bir daire çizer.

Düz çizgide yapılan hareket I. pozisyondan geçer çünkü bu hareket I. pozisyondan I. pozisyona yapılır. Hareket eden ayağın parmak ucu yarım daireyi çizer. Hareket En dehors ve En dedans olarak yapılırken ayak tam olarak aşağıya doğru gerilmiş ve bacak 180 derecelik bir açıyla dışarı çevrilmiş olmalıdır, bacak yandan arkaya gelirken bu aşamada, dışa çevirmek için anatomik zorluklar yapabilir. Hareket daha öğrenme aşamasındayken bu zorluklar aşılmalıdır çünkü ileride bacak 90 derece kaldırılarak yapılırken zorluk daha büyük ölçüde olacaktır. Serbest bacağın daire yapmasında dikkat edilecek diğer durum ağırlığın serbest bacak (hareketi yapan bacak) üstüne verilmemesidir. Kalça, gövde duruş yerlerini kaybetmemelidir.

6. SUR LE COU-DE-PİED:

Bükülmüş olan serbest bacağın ayağının, sabit duran bacağın bilek kemiğinin önünde, arkasında veya bileğe sarılmış olarak durduğu pozisyonun adıdır. Sur le Cou-de-pied tutuşunda, serbest ayak parmak ucu aşağı yönde gerilmiş ve bütün bacak kalça ekleminden 180 dereceli bir açıyla dışarıya çevrilmiş olarak tutulur. Gerilmiş ayak, yerdeki ayak bileğinden (sur le cou-de-pied) ön ve arkada aynı şekilde küçük parmak yönünde dışarı çekilir. Bunun sonucunda, öne Sur le Cou-de-pied tutuşundaki ayağın ucu, sabit bacağın ayak bileği kemiğinin önüne gelir. Arkaya Sur le Cou-de-pied’de ise ayak ucu, sabit bacağın arkasına dışarı çekilir. Sur le Cou-de-pied tutuşu (ön ve arka) Frappé çalışmalarından önce öğretilir.

7. FRAPPÈ (ön yan arka):

Frappé çalışması iki adımdan oluşur:

Bacağın gerilmesi yani sur le cou-de-pied tutuşundan önce öne sonra yana ve arkaya 35 derecede açılıp tutulması ve bacağın dizden kırılarak geri Sur le Cou-de-pied pozisyonuna bükülmesi.

Hazırlık çalışmasında dikkat edilmesi gereken husus, yere değen serbest bacağın üstüne vücut ağırlığının binmemesidir.

Frappé hareketinde serbest bacağın gerilmesi geri kapanmasından daha kuvvetli yapılır. Yalnız, kuvvetle açılan bacağın yaylanmamasına veya sallanmamasına dikkat edilmelidir. Battement Tendu Jeté’de olduğu gibi Frappé’de de kalça, vücut ve kolların oynatılmadan tutulması, istenilen kaidede ve yönde (arkaya ve yana) yapılması zordur. Öne yaparken bacak effacé yönüne doğru hafifçe kayabilir. Serbest bacağın gerilişinde (ön, yan, arka) 180 derece dışarı çevrilmesine dikkat edilmelidir.

Bacağın öne getirilişinde bacağın kalçadan yana, yana gerilişinde yukarıya, arkaya gerilişinde tekrar yana döndürülmesi gerekir. Bacağın kapanmasında da dışarı döndürülme şekli aynen uygulanır. Bu hareket ayak parmak ucu yerden kaldırılarak yapıldığında, ayak havadayken açılıp kapatılan ilk harekettir.

8. SOUTENU (Öne, yana, arkaya, tabanda):

Plié ile yapılan Soutenu’de serbest ayağın baş parmağı öne, yana ve arkaya yaparken yere değer. Bu hareketi yaparken de üstünde durulan ve ağırlığın verildiği bacak Demi Plié yapar.

Soutenu yapılışı dört adımdan oluşur:

İlk adım V. pozisyondur. Hareketi yapan ayak cou-de-pied pozisyonuna getirilir. Daha sonra, serbest bacak hareket yönüne (öne, yana, arkaya) doğru 45 derece gerilir. Üzerinde durulan bacak Demi Plié yapar ve parmak ucu yere dokunur. Tekrar V. pozisyona dönerken plié yapan bacak düzelir ve aynı anda serbest bacak gergin bir şekilde kapatılır.

Bu hareket iki bacağın kırılış ve gerilişin beraber olmadan yapıldığı ilk harekettir. Serbest bacak kırıkken duran bacak gergindir veya bunun tersi olur.

Soutenu duruşunda dikkat edilmesi gereken, ağırlık sabittir ve destek (üzerinde durulan) bacağın dış tarafındadır. Diz tamamen dışa çevrilidir. Soutenu hareketinde Demi Plié’ye inilirken kalçanın dışarı itilmeden ve içe çevrilmeden yapılması gerekir. Demi Plié inişi yapılırken parmak ucu yere değen bacağa vücut ağırlığı verilmemesi gerekir. Burada da a diğer hareketler için belirlenmiş kaideler uygulanır. (Battement Frappé, Petit Battement ve Sur le cou-de-pied tutuş şekilleri gibi.)

9. GRAND PLİÉ:

Grand plie’de iki bacak tam olarak kırıldığı zaman yani en alçak durumda iken üst ve alt baldırın birbirine iyice yaklaştığı ve sivri bir köşe oluşturduğu görülür. Fakat alt baldırın üstüne oturulmasına ve ağırlığın bırakılmasına müsaade edilmez. Grand Plié’de Demi Plié’dekinin aksine yerden kalkar fakat hareketin yapılamasına izin verecek kadar kalkar. Özellikle Relevé yapılmaz.

Grand Plie’nin yapılışı iki adımdan oluşur:

Bacağın aşağı inerken kırılması ve yukarı çıkarken gerilmesi. Grand plié de hareket akıcıdır ve durmaz, en alt noktaya gelindiği gibi yükselmeye yani yukarı çıkmaya geçilir. Demi plié kuralları Grand plié’de de uygulanır. Bu hareket ortada da bardaki sırasıyla öğretilir. Önce I. ve II. Pozisyonlarda en face, V. Pozisyonda önce en face ve daha sonra é’paulement olarak, IV. Pozisyonda ise sadece é’poulement olarak öğretilir. İlerleyen zamanlarda ise çeşitli pozisyonlarda birbirleri ile bağlı olarak yapılır.

10.FONDU:

Alışılmışın dışındaki sur le cou-de-pied tutuşu:

Serbest bacağın ayağı destek bacak ayağının bilek kemiğinde değil de arkasında, alt baldırdadır.

Önde alışılmışın dışında sur le cou-de-pied pozisyonunda tam olarak aşağıya gerilmiş olan ayak, dış orta kısmı ile, duran bacağın ön (kaval kemiği) kısmına değer.

Arkadaki tutuşta ise, tam olarak aşağı gerilmiş olan ayak içi orta kısmı ile arka alt baldıra değer. Bu alışılmış dışında sur le cou-de-pied duruşunda ayak, ayak ekleminde küçük parmak yönüne doğru sur le cou-de-pied de olduğu gibi çekilmez.

Fondu çalışması iki adımdan oluşur:

Bacakların eş zamanlı olarak kırılması ve eşzamanlı olarak gerilmesidir. Fondü’de iki bacak kırıldığı zaman destek bacağı Demi Plié yaparken serbest bacak alışılmışın dışındaki sur le cou-de-pied tutuşuna getirilir. İki bacak da aralarında 180 derece olacak şekilde dışa döndürülmüş olmalıdır.

Dikkat edilmesi gereken durum, üstünde durulan destek bacağının diz kısmının içe dönmemesi ve ayağın iç kısmının öne eğilmemesidir. Bacağın kırılmasında ve gerilmesinde dışa dönük tutuşun bozulmaması gerekir. İki adıım da akıcı ve duraksamadan yapılmalıdır, kalça ve bedenin üst kısmı bacağın kırılışında ve gerilişinde düz ve hareketsiz kalmalıdır.

11.PETİT BATTEMENT:

Pettit battement sur le cou-de-pied, alt baldırın dört adımlı hareketidir: Bunlar sırasıyla, alt baldırın yana, dışarı açılışı (önde cou-de-pied) ve yana dikey duruma gelişi. alt baldırın arkaya cou-de-pied tutuşuna kapanışı. alt baldırın yana dışarı açılışı ve yana dikey duruma gelişi. alt baldırın öne cou-de-pied tutuşuna kapanışıdır. Alt baldırın hareketi sırasında üst baldır 180 derece dışarı dönmüş yanda hareket etmeksizin tutulur alt baldır, staccato karakterinde hareket eder.

12.FRAPPÉ DOUBLE:

Frappé hareketinin bir Petit Battement hareketi ile birleşiminden oluşur. Açılışında ayak ucu yere değdiği gibi 35 derecede gerilerek yapılır. Önce yana öğretilir. Frappe double hareketinde alt baldır önce öne ve sonra arkaya cou-de-pied kapanır ve yana açılır.